De kracht van podcasts binnen de gezinszorg
Podcasts blijven onvermindered populair, blijkt uit de laatste cijfers van de Digimeter. Bijna alle Vlamingen (93%) kennen ze, meer dan de helft (57%) luistert ernaar en een kwart (26%) noemt zichzelf een regelmatige luisteraar die minstens maandelijks afstemt. Ook binnen de gezinszorgsector experimenteren enkele van onze diensten graag met dit medium.
Buiten is het een (ondertussen typische) zomerdag die zich in herfstsferen waant. Maar zelfs het weer kan niet opboksen tegen de broeierige energie tussen Kaat Flamée, de gedreven kwaliteits- en communicatiemanager van Familiezorg Oost-Vlaanderen, Filip Deblaere, haar toegewijde communicatiemedewerker, en Kathleen Frits, de vastberaden stafmedewerker contentmarketing bij Familiehulp.
Het tikken van de regendruppels tegen het raam vormt slecht het achtergrondgeluid voor het enthousiasme waarmee ze over hun podcasts vertellen. Voor hen is dit medium geen vluchtige hype, maar een kans om verhalen te vertellen, bruggen te bouwen en nieuwe paden te verkennen binnen de wereld van gezinszorg.
Passie voor geluiden en verhalen
Kaat: “Ik ben audioloog van opleiding en altijd gefascineerd geweest door stemmen en geluiden. Zelf luister ik al jaren naar podcasts, en dat inspireerde me om er in 2022 ééntje te ontwikkelen voor Familiezorg O-Vl. Voordat we begonnen, zijn we in de leer gegaan bij Andries Beckers, co-host en producer van ‘Welcome to the AA’ met Alex Agnew. Zijn opleiding ‘Podcasts voor Professionals’ was de perfecte basis.”
Kathleen: “Ik had al langer een rol binnen Familiehulp als partner Zorgbeleid toen ik in 2021 het voorstel kreeg om een podcast te ontwikkelen. Ik heb geen seconde getwijfeld. Er kwam wel heel wat bij kijken: van technische zaken tot storytelling. Ik volgde een cursus bij Sara Logghe om me voor te bereiden.”
Voor zowel Familiehulp als Familiezorg O-Vl is het medium podcast een natuurlijke keuze. De kracht van stemmen, intieme verhalen en de mogelijkheid om luisteraars mee te nemen op een reis door geluid sprak beide diensten aan. Het biedt een unieke manier om de complexiteit en de diversiteit van de gezinszorgsector te laten zien.
Van inspiratie naar realisatie
Kaat: “Voor dit podcastproject werk ik samen met Filip, die journalist is van opleiding. Zijn kennis van interviewtechnieken bleek goud waard tijdens de opnames. Het grootste werk zit echter in het monteren, wat we uitbesteden aan Pieter Van Oost, een freelance audiotechnicus.”
Filip: “Het klinkt eenvoudiger dan het is. Wij luisteren altijd eerst naar het ruwe materiaal en maken een eerste selectie. Pieter weeft alles vervolgens mooi aan elkaar.”
Kathleen: “Ja, dat monteren is echt een tijdrovend proces. Ik las ergens dat je ongeveer 35 uur aan één podcastaflevering werkt, maar ik vermoed dat het nog meer is. Van onderwerpen selecteren tot intern lobbyen om medewerkers naar de podcast te laten luisteren, er kruipt veel energie in.”
Een podcast ontwikkelen doe je niet zomaar. Van de technische kant tot het vinden van de juiste verhalen en stemmen, het hele proces vraagt om toewijding en passie. Toch zien Kaat, Filip en Kathleen dit niet als een last, maar als een creatieve uitdaging.
De kracht van verhalen
Kathleen: “In eerste instantie was onze podcast bedoeld voor onze eigen medewerkers. Het idee was om verhalen te delen waarin zij zich herkennen, zodat ze het gevoel hebben ‘ik ben niet de enigste die dit meemaakt’. Verzorgenden werken vaak één op één, dus die verbinding is belangrijk.”
Kaat: “Onze podcast volgt de visie dat de cliënt centraal staat. We laten telkens een cliënt of medewerker aan het woord. Dit levert échte verhalen op. Soms positief, soms minder, maar altijd authentiek. Ik wist al vanaf mijn eerste weken bij Familiezorg O-Vl dat ik iets met die verhalen moest doen. Toen ik bij wijze van integratie mee op pad ging met een verzorgende, ontmoette ik Hilda, een vrouw die volledig verlamd was maar uren kon vertellen. Haar verhalen deden me denken aan de podcast ‘Iemand’ van Radio 1. Dat was de inspiratie voor ‘Ik hoor u graag’.”
Kathleen: “De beste verhalen komen vaak voor of na het eigenlijke interview, daarom laat ik de microfoon altijd openstaan. Uiteraard met toestemming.”
Filip: “Juist die persoonlijke verhalen maken onze podcast zo bijzonder. De podcast die me het meeste is bijgebleven is die van Marleen en Roby, waarin Marleen vertelt hoe ze tijdens de coronapandemie de zorg opnam voor een kwetsbare cliënt met dementie. Helaas raakte ze hierdoor zelf besmet. En hoewel Marleen zelf snel herstelde, had haar man Roby niet zo veel geluk. Hij lag twee maanden lang in coma. Dat zijn verhalen die blijven hangen. Belangrijk is om niet te veel nadruk te leggen op onze organisatie. Alleen aan het begin en einde vermelden we wie we zijn. De rest draait om het verhaal.”
Kathleen: “Precies, het mag niet naar reclame ruiken. Wij interviewen bijvoorbeeld eerst een extern expert over een bepaald thema en zoeken daarna medewerkers en cliënten die dit thema vanuit hun eigen ervaringen kunnen belichten. Zo zorgen we voor een mooie opbouw en herkenbaarheid.”
Door de verhalen centraal te stellen, vermijden ze de valkuil van zelfpromotie. Het draait om de ervaringen en de emoties van de mensen die ze interviewen. Dit zorgt ervoor dat de luisteraars zich echt verbonden voelen met de inhoud.
Impactvolle afleveringen
Kaat: “Een van onze best beluisterde afleveringen gaat over Krista, een verzorgende met een dochter die de ziekte van Niemann-Pick had. We brachten een ode aan haar dochter Boo-Yaa, die helaas overleed. Die aflevering raakte een snaar bij velen en werd zo’n 900 keer beluisterd – en dat zonder enige vorm van adverteren.”
Kathleen: "Voor onze eerste aflevering gingen we langs bij huishoudhulp Marina Moens. Toen zij met pensioen ging, besloot ze een boekje te schrijven: ‘Als deuren opengaan’. Hierin vertelt ze over haar ervaringen, haar contacten met de cliënten, de emoties en gevoelens ... Kortom: haar leven bij Familiehulp. Dat was exact de vibe waar we naar op zoek waren. Die podcast wordt nu nog steeds gebruikt in ons introductietraject voor nieuwe medewerkers.”
Kaat: “Dat is een goed idee. Wij gebruiken onze podcasts nog niet in ons onboardingtraject, maar ik zie duidelijk de meerwaarde ervan. Op die manier is de investering zeker de moeite waard. Op zich valt de kostprijs wel mee: rond de € 2000 voor apparatuur. Maar er kruipt natuurlijk veel tijd in, plus de hulp van externen.”
Sommige afleveringen hebben een diepgaande impact en weten echt een emotionele snaar te raken bij de luisteraars. Verhalen zoals die van Krista of de ervaringen van Marina maken duidelijk waarom deze podcasts de investering waard zijn.
Podcast als verbindende factor
Kathleen: “Als ik oudere mensen ga interviewen moet ik vaak uitleggen wat een podcast is. Ik vergelijk het dan met hoe zij vroeger samen met familie of vrienden rond de radio zaten om samen te luisteren naar de verhalen die uit de luidsprekers kwamen. Dat is het dus, maar dan in een modern jasje.”
Kaat: “Met als bijkomend voordeel dat je het kunt beluisteren waar en wanneer je maar wilt. In een tijd waarin multitasken de norm is, waarderen mensen audio omdat het gemakkelijk te beluisteren is in de auto, tijdens het werk, of waar dan ook. Dit maakt podcasts ideaal voor wie zijn tijd optimaal wil benutten.”
Kathleen: “Het ontbreken van beelden heeft zijn voordelen. Je moet je verbeelding laten spreken. En het is ook rustiger.”
Filip: “Bovendien is het vanuit het standpunt van de maker gemakkelijker om kwetsbare mensen te overtuigen voor een audio-opname. Ze voelen zich vaak comfortabeler omdat ze niet in beeld komen.”
Kathleen: “Exact. We willen binnenkort een podcast maken over onze vzw Goed Wonen, een organisatie van Familiehulp die kwetsbare mensen helpt bij aanpassingen aan hun woning. Hiervoor doen we een beroep op mensen die moeilijk op de arbeidsmarkt terechtkunnen, zoals vluchtelingen. Deze mensen willen vaak niet met naam en toenaam benoemd worden, laat staan in beeld komen. Een podcast is dan een dankbaar medium.
Podcasts brengen een nostalgische luisterervaring naar de moderne tijd, vergelijkbaar met vroeger rond de radio zitten. Ze zijn flexibel, emotioneel krachtig en bieden een veilige plek voor kwetsbare verhalen.
Wat de toekomst brengt
Kaat: “We zijn nu bezig met onze zesde podcast en hebben content voor acht afleveringen. Daarna is het even tijd voor reflectie. Misschien krijgt de podcast een vervolg, of gooien we het over een heel andere boeg. We zien wel.”
Kathleen: “We hebben in ieder geval nog veel verhalen te vertellen. Momenteel werk ik aan de negende aflevering, één over palliatieve zorg. Dat wordt vast een emotionele, maar ook heel mooie aflevering. Dit medium leent zich perfect om ingetogen te blijven en respectvol met zo'n onderwerp om te gaan. Ondertussen merken we dat onze podcast ook extern gesmaakt wordt. Vooral als we experten als Manu Keirse of Dirk De Wachter aan het woord laten, dan boomen onze luistercijfers. Onlangs hadden we een collab met Evy De Bock van de populaire podcast ‘Buikgewoel’. Kort voor de lancering van onze aflevering wint Evy de Belgian Podcast Award. Meesurfen op haar succes, helpt natuurlijk om een groter publiek te bereiken.”
Gezinszorg blijft (nog te) vaak onder de radar, onbekend voor velen die er niet direct mee te maken hebben. Podcasts bieden een eigentijdse en toegankelijke manier om onze sector onder de aandacht te brengen. Door verhalen te delen via dit frisse en trendy medium, kunnen we laten zien dat gezinszorg relevant is voor iedereen. Het biedt een unieke kans om verbindingen te leggen, begrip te vergroten en een stem te geven aan de diversiteit binnen gezinszorg.
Comentarios